Νερό! Οι δράσεις της WWF στην Ελλάδα

Η ποσότητα αλλά και η ποιότητα του νερού που χρησιμοποιούμε εξαρτάται από τους υγρότοπους, οι οποίοι εμπλουτίζουν τα υπόγεια νερά, προσφέρουν προστασία από τη διάβρωση και τις πλημμύρες, φιλτράρουν το νερό, φιλοξενούν πολλά φυτά και ζώα και μας εξασφαλίζουν αγαθά, όπως πόσιμο νερό, ψάρια και αλάτι. Δυστυχώς, ορισμένες ανθρώπινες επεμβάσεις αλλοιώνουν τους υγρότοπους και επεμβαίνουν στον κύκλο του νερού. Τα όλο και πιο πολύπλοκα τεχνικά έργα για την εξασφάλιση νερού (φράγματα, εκτροπή ποταμών, όλο και πιο βαθιές γεωτρήσεις) τελικά δημιουργούν προβλήματα τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στον άνθρωπο.

Στην Ελλάδα το 87% του νερού καταναλώνεται για γεωργικές ανάγκες -- τις περισσότερες φορές σπάταλα. Οι παράνομες αντλήσεις είναι συχνές, ενώ οι ακατάλληλες αρδευτικές μέθοδοι και τα κακοσυντηρημένα δίκτυα οδηγούν σε σημαντικές απώλειες νερού. Παράλληλα, η γεωργία συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση της ρύπανσης των νερών, κυρίως εξαιτίας της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.

Επιπρόσθετα, η συγκέντρωση του μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού σε μάλλον άνυδρες περιοχές, όπως είναι η Αθήνα, και η μεγάλη προσέλευση τουριστών κατά τη θερινή περίοδο σε επίσης ξερές περιοχές (όπως για παράδειγμα στα νησιά του Αιγαίου), εντείναι τα προβλήματα, καθώς αυξάνεται η ζήτηση σε εποχή, που η διαθεσιμότητα είναι έτσι κι αλλιώς περιορισμένη. Το πρόβλημα διαιωνίζεται, αφού τις περισσότερες φορές τα μέτρα που επιλέγονται αποσκοπούν μόνο στην εξασφάλιση περισσότερου νερού, χωρίς παράλληλα να αντιμετωπίζουν τη σπάταλη και ασύνετη χρήση του. Τέλος, οι εκστρατείες ενημέρωσης για τη σωστή χρήση του νερού γίνονται μόνο όταν τα υδάτινα αποθέματα μειώνονται επικίνδυνα, όταν ο κόμπος φτάνει στο χτένι -- με τα πρωτοβρόχια, όλα ξεχνιούνται.

Την ευθύνη για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας μοιράζονται τρία υπουργεία: Ανάπτυξης, ΠΕΧΩΔΕ και Γεωργίας. Το γεγονός αυτό προκαλεί συχνά σύγχυση ως προς τις αρμοδιότητες του κάθε φορέα, ενώ οδηγεί σε ορισμένες περιπτώσεις σε ασυντόνιστες δράσεις και αντιφατικές πολιτικές αποφάσεις.

Τα αρμόδια υπουργεία έχουν αρχίσει να υλοποιούν προγράμματα με τα οποία παρακολουθείται η ποιότητα και η ποσότητα των επιφανειακών και των υπόγειων νερών. Ωστόσο, ο τρόπος συλλογής αυτών των στοιχείων διαφέρει από τη μια υπηρεσία στην άλλη, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η σύγκρισή τους. Επιπλέον, αν και τα στοιχεία που συλλέγονται δείχνουν αν το νερό είναι καθαρό, δεν μας επιτρέπουν να πούμε με βεβαιότητα κατά πόσον το αντίστοιχο υδάτινο σύστημα είναι σε καλή "οικολογική κατάσταση". Για παράδειγμα, μπορεί να γνωρίζουμε ότι το νερό ενός ποταμού είναι καλής ποιότητας, ωστόσο το ποτάμι στο σύνολό του να έχει υποστεί τόσες παρεμβάσεις ώστε να μην παρέχει πλέον βασικές υπηρεσίες (όπως τον έλεγχο των πλημμυρών), ή να έχουν εξαφανιστεί φυτά και ζώα που ζούσαν εκεί παλαιότερα. Προκειμένου λοιπόν τα προγράμματα των υπουργείων να είναι ολοκληρωμένα, χρειάζεται να παρακολουθούνται οι λεγόμενοι "βιολογικοί δείκτες", δηλαδή επιλεγμένα είδη φυτών και ζώων.

Ένα άλλο πρόβλημα με τα συγκεκριμένα προγράμματα είναι ότι οι πληροφορίες που συλλέγονται δεν αναλύονται ανά τομέα (γεωργία, οικιακή χρήση, βιομηχανία, αναψυχή) και έτσι δεν μπορούμε να έχουμε στοιχεία για το πώς η κάθε δραστηριότητα επηρεάζει την ποσότητα ή την ποιότητα του νερού. Τέλος, τα συλλεγόμενα στοιχεία δεν δημοσιεύονται τακτικά, με αποτέλεσμα ούτε οι υπηρεσίες να μπορούν να επιλέξουν προτεραιότητες δράσης ούτε οι πολίτες να ενημερώνονται.

Στόχος του WWF Ελλάς είναι να προωθήσει την προστασία των υδάτινων πόρων και τη συνετή χρήση του νερού. Μεταξύ άλλων, η οργάνωση:

Πηγή: WWF